YTÜ Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü İstanbul'un tüm ilçelerinde yürüttüğü bir senelik çalışmanın sonucunda, suç oranlarına göre İstanbul'un korku haritasını çıkarttı.
Yıldız Teknik Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü, Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayşenur Ökten, Prof. Dr. Ali Hakan Büyüklü, Prof. Dr. Fatmagül Kılıç, Prof. Dr. Betül Şengezer, Doç. Dr. Dicle Cengiz ile Araştırma Görevlisi Ömer Bilen öncülüğünde yapılan araştırmayla, İstanbul'un korku haritasını çıkarttı.
İstanbul'da, Kentsel Mekânda, Yaşam Kalitesi İle Suç Türlerinin Dağılımı Arasındaki İlişkinin İstatistiksel Analizi adlı proje, Arş. Gör. Ömer Bilen, Prof. Dr. Ayşenur Ökten ve Prof. Dr. Ali Hakan Büyüklü tarafından yönetilen doktora tez çalışması kapsamında gerçekleştirildi. Proje, Yıldız Teknik Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü tarafından da desteklendi.
İstanbul genelini yansıtacak şekilde 1837 kişi ile yapılan anket önemli veriler ortaya çıkardı.
Uygulanan ankette, suç korkusunu ölçmek üzere bireylere; (a) evleri için duydukları endişe; (b) sevdikleri yakınları için duydukları endişe; (c) mahalleleri dışında duydukları endişe ile ilgili sorular yöneltildi. Ayrıca suç korkusu ile ilgili, genel olarak, bir endişe kaynağı olup olmadığı ya da ne düzeyde endişe yarattığı da soruldu.
Evden uzak olduğunuzda, evinizin güvenliğinden ne kadar endişe ediyorsunuz?
Sevdiklerinizin bir suçtan ya da bir suçludan zarar görmesinden ne kadar endişe ediyorsunuz?
Mahallenizin dışındayken birisinin saldırısına uğramaktan ne kadar sıklıkla endişe ediyorsunuz? Suç ya da suç korkusu sizin için ne kadar önemli bir endişe kaynağıdır?
Sorularına verilen cevaplara göre şu sonuçlar elde edildi:
Örneğin, suç korkusunun ne denli büyük bir endişe kaynağı olduğu ölçüldüğünde, 5 üzerinden 3,42 (yüksek) olan İstanbul ortalamasına karşılık bu korkunun ilçeden ilçeye 2,94 (Bakırköy) ile 3,57 (Küçükçekmece) arasında değiştiği ortaya çıkmaktadır.
Evin güvenliği için duyulan endişe anlamında suç korkusu İstanbul'un bütünü için ortalama (5 üzerinden) 3,11 olarak ölçülmüştür. Bu değer orta dereceli bir endişenin göstergesidir. Bu korkunun en az olduğu ilçelerde (Bakırköy, Kadıköy, Adalar, Maltepe ve Kartal) suç korkusu 2,79 ile 2,97 arasında değişmektedir. Öte yandan evin güvenliğinden duyulan endişenin en yüksek olduğu ilçelerde (Küçükçekmece, Çatalca, Bağcılar, Arnavutköy ve Pendik) ise bu korkunun düzeyi 3,29 ile 3,25 arasındadır.
İstanbulluların, sevdiklerinin bir suçtan ya da suçludan zarar görmesinden duydukları endişenin ortalama düzeyi 3,66'dır. Bu değer yüksek derecede bir endişenin varlığının göstermektedir. Ancak bu korku Adalar ilçesinde 3,24'e kadar inmekte, Üsküdar'da ise 3,84'e kadar çıkmaktadır.
İstanbulluların mahallelerinin dışında birisinin saldırsına uğramaktan ne denli büyük bir endişe duyudukları ölçüldüğünde, 5 üzerinden 2,80 olan orta dereceli bir endişeyi gösteren İstanbul ortalamasına karşılık bu korkunun ilçeden ilçeye 2,54 (Bakırköy) ile 2,86 (Beyoğlu) arasında değiştiği ortaya çıkmaktadır.
ARAŞTIRMANIN SONUCUNDAN ÇIKAN BİLGİLER
Suç korkusunun 4 değişken ile ölçüldüğü bu araştırmada bu dört değişkenin ilçeler arasında nasıl farklılaştığının incelenmesi sonucunda;
Genellikle sosyoekonomik düzeyi yüksek olan ilçelerde suç korkusunun da düşük olduğu
Suç korkusunun düşük olduğu ilçelerin genel olarak planlı olarak gelişen ilçeler ya da toplu konut alanlarının yoğun olduğu ilçeler oldukları, tespit edilmiştir.
Ne var ki, Beyoğlu ve Üsküdar gibi planlı merkez ilçelerin suç korkusunun yüksek olduğu ilçeler arasında yer alması da dikkat çekmektedir.
Bu araştırmada İstanbul'da yaşayanlardan, oturdukları mahallede işlenen suçların olası nedenlerini belirtmeleri istendiğinde en çok (%35,3) geçim sıkıntısı belirtilmiştir.
Sosyal adalet eksikliği (%3,3) de geçim sıkıntısıyla birleştirilirse, yoksulluk ve yoksunluğun (%38,6) birinci sıradaki neden olduğu söylenebilir.
Eğitimsizlik (%28,6) ikinci sırada gelmektedir. Üçüncü sırada işsizlik (%26,8), dördüncü sıradaysa, işsizlik ve eğitimsizlikle de ilişkilendirilebilecek bir yanıt verilmiş, başıboş gezen gruplar (%12,6) belirtilmiştir. Gençlere iş ya da kültürel alan yaratılmaması (%1.7) da bu yanıtlara eklenebilir.
Özetle, deneklerin önemli bir bölümünün [%69,7] günün koşullarına uygun eğitim, beceri ve istihdam olanaklarına erişimin zorluğunu suçun başta gelen nedenleri arasında gördüklerini söyleyebiliriz. Bununla beraber gençlerin de bu olanaklara sahip olamaması ve ailelerin gençlere karşı ilgisiz davranmaları da gençlik suçlarında da bir artışa neden olacaktır. Ayrıca bozuk aile ilişkileri (%2,4), madde bağımlılığı (%2,8), insani değerlerin azalması (%2,6) gibi çeşitli toplumsal dinamiklere bağlanabilecek sorunlar da suçun nedenleri arasında anılmıştır.
Suç korkusuyla birlikte suç olasılığına karşı alınan önlemler konusunda verilen yanıtlar kentteki toplumsal yaşamın canlılığı açısından önemli ipuçları vermektedir: İstanbul'da suç korkusunun pek yüksek olmamasına bağlı olarak deneklerin %21'i suça maruz kalmamak için herhangi bir özel önlem almamaktadır. % 7,8 güvenlik kamerası, alarm, koruyucu gereçler vb. güvenlik teknolojisiyle, %1,2 sigorta yaptırarak suçtan korunmak üzere aktif bir tavır almaktadır. Ancak sigorta yapma ve güvenlik kamerası alma oranı oldukça düşüktür. Öte yandan, deneklerin beşte birinden çoğu (%22) geç saatte dışarı çıkmamak, evden pek çıkmamak, güvenli ve kalabalık ortamlarda bulunmaya dikkat ederek pasif bir savunma tavrı içine girmekte, kentteki hareketliliğini konut çevresiyle ve kentin belirli alanlarıyla sınırlandırmaktadır.
ANKET YÖNTEMİ VE ÖRNEKLEM
İstanbul'un kentsel nüfusunun yaşadığı bölgelerde yapılan araştırma örneklemi İstanbul'un kentsel alanlarının tamamını kapsayacak şekilde Tabakalı İki Aşamalı Küme Örneklemesi tekniğiyle seçildi.
İstanbul Metropoliten Alanı'nı yansıtacak şekilde belirlenmiş örneklemde 1837 kişi ile anket yapıldı.
Bu örneklemin, anakitleyi oluşturan 3.950.168 hane hakkında %95 güven düzeyinde (+/-) %2.29 hata payı ile tahminler yapılmasına olanak verdiği ifade edildi.
yurtgazetesi.com.tr
.jpg)
