SGK’DA NELER OLUYOR?

SGK’nın tarihi, halkçılığın ve devletçiliğin kuruluş ve yıkılış tarihidir. Cumhuriyetin kurucuları, milli bir tarım ve sanayi inşa etmeye koyuldular. “Asıl kurtuluş savaşı bu” demişlerdi. Gerekli işçiyi yetiştirmiş, ona sosyal güvenlik, parasız sağlık ve lojman sağlamıştı. Emperyalizme karşı korunaklı ülke yaratmak arzusu, üreticiyi el üstünde tutmayı da getirmişti. Ayrıntılı bilgi için Yıldırım Koç’un “Kemalist Devrim CHP ve İşçi Sınıfı (1919-1946)” isimli kitabını öneririm. Cumhuriyetin yıkıcıları ise, kurucuların yarattığı ulusal tarımı ve sanayiyi yıktılar. Yabancı sermayeye kapıları açtılar, sınırsız kolaylıklar sağladılar. Köylüyü ekemez ettiler, köyünden sürdüler. İşçi cephesinde ise, hem bağımsız sanayi arzusu sırasında verilenleri, hem de mücadele ile kazandıklarını, elinden aldılar birer birer. Sosyal güvenlik sistemi, bu sürecin en acı yaşayanlardandır. Bugünden başlayarak, bu süreci aktarmaya çalışacağım. Emperyalizme bağımlılıkla beraber, sosyal güvenlik çalışanlarının nasıl ayaklar altında çiğnendiğinin örneklerini de okuyacaksınız. *** SGK’nın internet sitesinde sosyal güveliğin tarihçesi şöyle anlatılıyor; “Osmanlıda tekaüt (emekli) ve teavün (yardımlaşma) sandıkları ile Tanzimat sonrasında işçilerle ilgili sınırlı kapsamlı toplumsal politika düzenlemelerinin yer aldığı 1865 tarihli Dilaver Paşa Nizamnamesi sosyal güvenlik alanında oluşturulan önemli düzenlemelerdendir. Ayrıca, 1866 tarihinde Askeri Tekaüt Sandığı ve 1881 tarihinde Sivil Memurlar Emekli Sandığı kurulmuştur. 1921 yılında 151 sayılı Ereğli Maden Amelesinin Hukukuna Müteallik Kanun ile kurulan Amele Birliği, ülkemizin kanun ile kurulan ve üyeliği zorunlu olan ilk sosyal güvenlik kuruluşudur.” Daha Cumhuriyetin ilk yıllarından başlayarak kanunlar çıkarılmış sandıklar oluşturulmaya başlanmıştır. -1926’da İmalatı Harbiye Teavün ve Sigorta Sandığı, -1934’de Devlet Demir Yolları ve Limanlar İdaresinin Memur ve Müstahdemleri Tekaüt Sandığı, -1935’de Telgraf ve Telefon İdaresi Biriktirme ve Yardım Sandığı, -1935'de PTT Telgraf ve Telefon İdaresi Biriktirme ve Yardım Sandığı, 1937'de Deniz Yolları ve Akay İşletmeleriyle Fabrika ve Havuzlar İdareleri Memur ve Müstahdemleri Tekaüt Sandığı, 1937'de T.C. Ziraat Bankası Memurları Tekaüt Sandığı, 1938'de Emlak ve Eytam Bankası Memurları Tekaüt Sandığı, T.C. Merkez Bankası Memurları Tekaüt Sandığı, Devlet Hava Yolları Umum Müdürlüğü Memur ve Müstahdemleri Tekaüt Sandığı kuruldu. -1936’da, 3008 sayılı İş Kanunu ile ilk kez Türkiye’de sosyal sigortaların kuruluşu ve sosyal sigortalara ilişkin temel ilkeler öngörülmüştür. Ancak Kanunda öngörülen sistem, İkinci Dünya Savaşının araya girmesi nedeniyle 1945 yılına kadar oluşturulamadı. 1945’de 4772 sayılı İş Kazaları, Meslek Hastalıkları ve Analık Sigortaları Kanunu çıkarıldı. 1945’de 4792 sayılı İşçi Sigortaları Kurumu Kanunu çıkarıldı, çok sayıdaki sandık birleştirildi. İşçi Sigortaları Kurumu kurulduğu yıl, 4772 sayılı İş Kazaları, Meslek Hastalıkları ve Analık Sigortaları Kanunu kapsamına alındı. 1950’de 5417 sayılı İhtiyarlık Sigortası Kanunu, 1951’de 5502 sayılı Hastalık ve Analık Sigortası Kanunu ve 1957’de de 6900 sayılı Maluliyet, İhtiyarlık ve Ölüm Sigortası Kanunu çıkarıldı. 1961 Anayasasıyla, sosyal güvenlik kavramı ilk kez çalışma hayatı ve sosyal politikalara ilişkin yasal terminolojiye girdi. 1965’de İşçi Sigortaları Kurumu, Sosyal Sigortalar Kurumu adını aldı, işçilere sosyal güvenlikleri alanında yeni haklar getirildi. 1949’da 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu ile on bir emeklilik sandığı kaldırılmış, çalışanlardan ve işverenlerden prim alınması ilkesine dayalı, bütüncül bir sosyal güvenlik yapısı oluştu. 2006’da, SSK, Emekli Sandığı ve Bağ-Kur, Sosyal Güvenlik Kurumu adı altında birleştirildi. Özetle tarihi böyle. Her birleşme ilerleme getirmiyor. 2006’da, emperyalistlerin talimatıyla yapılan birleştirme, parçaları bir araya getirerek, hepsine yönelik operasyon yapabilmek içindi. Cumhuriyetin halkçılık kurumuna emperyalist operasyonu, sonraki yazıda ele alacağız. Aydınlık Gazetesi / 3 Ekim 2013